Pieter Jan de Bruijn is algemeen directeur van ANW Nederland, een onderneming die wil bijdragen aan de continuïteit en bereikbaarheid van de eerstelijnszorg. Van oorsprong verzorgt ANW Nederland avond-, nacht- en weekenddiensten voor verpleeg- en verzorgingshuizen. Inmiddels biedt het bedrijf drie hoofdactiviteiten: ‘Hulp voor huisartsen’, ‘Avond-, nacht- en weekenddiensten in zorginstellingen’ en ‘Traineeship voor basisartsen’.
Praktijkmanagers worden geconfronteerd met een steeds grotere werkbelasting van huisartsen en hun doktersassistenten en vacatures blijken steeds moeilijker te vervullen door groeiende tekorten, schetst Pieter Jan de Bruijn, directeur van ANW Nederland.
Hij verwijst naar Stanley Alards, manager Zorg van Menzis. Alards stelde onlangs in De Eerstelijns: ‘We zien een crisis in huisartsenland. De problematiek van praktijkopvolging wordt steeds groter en huisartsen worden belast met een groeiend aantal taken. We moeten ons afvragen of we niet te veel van huisartsen verwachten: ouderen, chronisch zieken, verwarde mensen… De druk komt dáár terecht waar de zorgketen start en dat is bij de huisartspraktijk.’ (De Eerstelijns, 04-05-2020)
Ook Harry de Graaf, docent Geneeskunde aan het Universitair Medisch Centrum Groningen en waarnemend huisarts, schetste de situatie in De Eerstelijns: ‘Er zijn te weinig dokters, de zorg wordt steeds complexer, er is een groeiende polarisatie tussen praktijkhouders en waarnemers, praktijkhouders kunnen niet op vakantie en er is steeds weer te weinig tijd om goed consult te draaien. Om hieraan het hoofd te bieden, zijn we veel meer werk gaan doen voor dezelfde (lage) vergoeding. Daar zijn we zelf ook schuldig aan. We kunnen zo moeilijk nee zeggen. Velen van ons kiezen er dan voor parttime te werken om het vak vol te houden. Niet voor niks is de burn-outratio onder huisartsen hoog.’ (De Eerstelijns, 10-03-2020)
‘Hulp voor huisartsen’ kan aan die werkbelasting en de personeelsschaarste iets doen, reageert De Bruijn. ‘Daarbij zitten praktijkmanagers met de verplichting om de praktijk financieel gezond te laten draaien. Wij kunnen ook op het gebied van de kostenbeheersing creatieve oplossingen helpen vinden. ‘Hulp voor huisartsen’ biedt daarvoor Praktijk Support en Praktijk Analyse en Advies.’
Doktersassistent op afstand
Om knelpunten bij doktersassistenten op te lossen, biedt het bedrijf ‘Doktersassistent op afstand’. ‘Daarmee kan een praktijk tijdelijk krapte in de bezetting opvangen. En de patiënt merkt geen verschil omdat deze wordt geholpen door een doktersassistent die de triage steeds heel goed beheerst en die ook in het eigen huisartseninformatiesysteem van de praktijk kan. Door ons werk voor- en met de huisartsenpraktijken hebben we gezien dat praktijken inmiddels nog veel meer hulp kunnen gebruiken.’
‘Hulp voor huisartsen’ biedt bijvoorbeeld ook de ‘Digitale Doktersassistent’. Daarbij word je als patiënt geholpen door een virtuele doktersassistent. Veel voorkomende vragen kunnen daarbij worden afgehandeld. Denk bijvoorbeeld aan herhaalrecepten. Ook daarmee verlichten we de workload voor doktersassistenten.’
‘Stel dat dertig procent van de consulten wel via beeldbellen kan, dan kunnen waarnemers een enorme druk wegnemen bij huisartsen’
Digitale consulten
Daarnaast zijn er ook nieuwe vormen van spreekuren nodig om de werkbelasting in de huisartsenpraktijk het hoofd te kunnen bieden, zoals digitale consulten, signaleert De Bruijn. ’Huisartsen kunnen dit bij ons uitproberen. Ook een waarnemer kan bijvoorbeeld via de ‘Digitale spreekkamer’ het spreekuur overnemen vanaf welke plaats dan ook in Nederland. Dan zijn er ineens ook voor Zeeland veel meer waarnemers beschikbaar.
De Landelijke Huisartsen Vereniging inventariseerde onlangs de aanbieders van applicaties voor digitale consulten. ‘Daaruit komt onze samenwerkingspartner Zaurus als aanbieder van goed beveiligde mogelijkheden voor beeldbellen naar voren. Sinds de coronacrisis is er bij huisartsen meer ruimte gekomen om dit alternatief aan te bieden. Voor corona was er weinig animo onder huisartsen voor beeldbellen. Huisartsen hebben vaak nog het idee dat hun patiënten beeldbellen niks vinden, terwijl een steeds groter deel van de patiënten er wel voor voelt. Als we dat zouden onderzoeken bij patiënten per praktijk, zouden we huisartsen daarmee nog best verrassen. Ik schat dat zo’n dertig procent of meer van de patiënten wel voor digitale consulten en beeldbellen voelt.’
Live én online
De Bruijn verwacht dat digitale consulten een flinke groeimarkt zijn. ‘Praktijken als Docline, die werken vanuit de filosofie ‘digital first’, laten dat ook zien. Wij verwachten dat het allerlei vormen gaat aannemen, waarbij consulten én live én online kunnen plaatsvinden. In elke huisartsenpraktijk zal er een beetje ruimte komen voor beeldbellen, naast gewone consulten in de spreekkamer.’
‘Stel dat dertig procent wel via beeldbellen kan, dan kan dat enorme druk wegnemen bij de huisartsen. Begin bij voorbeeld met al die vragen die patiënten zelf wel via beeldbellen willen voorleggen. ‘Hulp voor huisartsen’ kan hierin huisartsenpraktijken faciliteren. We zijn ervan overtuigd dat de komende jaren er meer digitaal gaat gebeuren. In de praktijk zal het allerlei mengvormen aannemen.’
Kennismaking met Zaurus
‘Daarbij biedt ‘Hulp voor huisartsen’ de mogelijkheid gratis kennis te maken met beeldbellen via Zaurus. Specialisten hadden voor corona ook nooit het idee dat ze zoveel spreekuren online zouden kunnen houden, maar hele ziekenhuizen zijn overgestapt op digitale spreekuren tijdens de lockdown. Dat blijkt heel hanteerbaar.’
In vergelijking met de ‘Digitale spreekkamer’ geniet de telefonische ondersteuning van ’Doktersassistenten op afstand’ al ruime bekendheid, schetst De Bruijn. ‘Voor praktijkmanagers bij grotere gezondheidscentra is het ook nog regelmatig een uitdaging om het werk van de eigen doktersassistentes goed te organiseren.
Dat vergt vakinhoudelijke kennis van het werkpakket van doktersassistenten en praktijkmanagers van grotere gezondheidscentra hebben vaak andere ervaringen en kwaliteiten. Ze zijn organisatorisch sterk en hebben kwaliteiten op het gebied van bedrijfsvoering.’
Quickscan telefonie
Een ander aanbod is de ‘Quickscan telefonie’. ‘Grotere praktijken en gezondheidscentra maken vaak hele hoge kosten voor hun telefonie. Inmiddels zijn hiervoor veel meer betaalbare, op de cloud gebaseerde oplossingen voorhanden. Virtuele oplossingen zijn tegenwoordig veiliger en stabieler dan de eigen telefooncentrale. Niet elke praktijk of gezondheidscentrum is echter in staat om daarvoor zelf alles op een rijtje te krijgen; via ons kun je daarvoor eenvoudig de juiste specialist inschakelen.’
Uiteenlopende specialisten
Het team van ‘Hulp voor huisartsen’ beschikt over uitlopende specialismen. Zo kan een ervaren arts en oud-hoogleraar praktijkhouders adviseren bij hun opvolging. Ook is er een triage-specialist die deskundig is in het opleiden van doktersassistenten en de opzet van triagecentra.
‘Zij begeleidt de verbetertrajecten voor doktersassistentes. Ze biedt dus ondersteuning bij de kwaliteitsborging van het werk van de assistenten die al bij gezondheidscentra werken. Die ondersteuning bieden we dus volledig op locatie bij de gezondheidscentra. We kunnen de werkprocessen daar inregelen of verbeteren, zodat alle assistenten getraind worden op dezelfde werkwijze.’
Toekomstbestendig
Met ‘Hulp voor huisartsen’ wil ANW Nederland bijdragen aan een toekomstbestendige huisartsenzorg, vat Pieter Jan de Bruijn samen. ‘Het ministerie van VWS voorziet de ontwikkeling naar een netwerk van regionale centra voor medisch-generalistische zorg, zo blijkt uit recente beleidsnota’s. We groeien dus toe naar een schaalvergroting, die de klassieke huisartsenpraktijk zal vervangen. Hoe snel dat zal gaan, weet niemand. Wij focussen steeds op haalbare stappen vooruit en verkennen daarvoor graag samen met praktijkhouders en -managers de mogelijkheden.’